Grocery store là gì? 8 điểm khác biệt cơ bản với convenience store

Trong guồng quay của thị trường bán lẻ Việt Nam, ranh giới giữa các mô hình đôi khi bị xóa nhòa bởi thói quen tiêu dùng. Tuy nhiên, dưới góc độ của một người làm kinh doanh, việc đánh đồng Grocery store (Cửa hàng tạp hóa/bách hóa) và Convenience store (Cửa hàng tiện lợi) là một sai lầm chiến lược. Sự khác biệt không chỉ nằm ở tấm biển hiệu, mà nằm sâu trong tâm lý mua hàng và cấu trúc dòng tiền. Bài viết này của Woay sẽ cùng bạn đi sâu vào bản chất của hai mô hình này để tìm ra hướng đi tối ưu nhất.

Grocery store là gì?

Grocery store, hay chúng ta vẫn quen gọi là cửa hàng bách hóa/tạp hóa, thực chất là "nhà kho thu nhỏ" của mỗi gia đình. Đây là nơi cung cấp giải pháp cho những bữa ăn hàng ngày và nhu cầu sinh hoạt thiết yếu. Tại Việt Nam, Grocery store đang chuyển mình mạnh mẽ từ các tiệm tạp hóa truyền thống sang mô hình Mini-mart hiện đại.

Nhiều người thường nhầm lẫn Grocery store với Supermarket do tính chất hàng hóa tương đồng. Tuy nhiên, điểm khác biệt nằm ở sự "gần gũi". Nếu siêu thị là nơi bạn lái xe đến vào cuối tuần để mua sắm tổng hợp (bao gồm cả quần áo, điện máy...), thì Grocery store là nơi bạn ghé qua mỗi ngày, nằm ngay trong khu dân cư, nơi người bán có thể nhớ mặt và thuộc tên khách hàng.

Grocery Store bán sản phẩm tiêu dùng hằng ngày

Convenience store là gì?

Đúng như tên gọi, Convenience store bán sự "tiện lợi" và "thời gian" cho khách hàng. Các chuỗi như Circle K, GS25 hay 7-Eleven không bán hàng để bạn mang về nấu nướng, họ bán giải pháp cho những nhu cầu phát sinh tức thì: một cơn đói lúc nửa đêm, một chai nước khi đang vội, hay đơn giản là một chỗ ngồi có máy lạnh và wifi.

Đặc điểm nhận diện "ăn tiền" nhất của mô hình này chính là khả năng vận hành 24/7 – điều mà hiếm Grocery store nào làm được. Họ phục vụ khách hàng vào những khung giờ mà tất cả các mô hình bán lẻ khác đều đã đóng cửa.

Cửa hàng tiện lợi tập trung vào việc tạo ra sự tiện lợi cho người mua

Sự khác biệt giữa grocery store và convenience store

Để kinh doanh thành công, bạn cần thấu hiểu sự khác biệt này từ trong tư duy vận hành. Dưới đây là bảng so sánh chi tiết dưới góc nhìn quản trị mà Woay đã tổng hợp:

Tiêu chí vận hành	Grocery Store	Convenience Store
Mục đích mua sắm	Mua "tích trữ", lên kế hoạch trước cho gia đình.	Mua "khẩn cấp", giải quyết nhu cầu cá nhân tức thì.
Chiến lược hàng hóa	Ưu tiên Độ sâu (Depth): Đa dạng thương hiệu cho 1 loại sản phẩm để khách lựa chọn.	Ưu tiên Tốc độ (Velocity): Chỉ chọn 1-2 thương hiệu dẫn đầu, bán chạy nhất.
Sản phẩm chủ lực	Thực phẩm tươi sống (thịt, cá, rau), đồ khô nấu nướng.	Đồ ăn nhanh (Mì ly, cơm nắm), đồ uống pha chế.
Chiến lược giá	Volume-based: Giá rẻ nhờ bán số lượng lớn, biên lợi nhuận mỏng.	Convenience premium: Giá cao hơn, khách trả thêm cho sự tiện lợi.
Vị trí & Tiện ích	Khu dân cư, cần bãi xe rộng, xe đẩy hàng.	Ngã tư, phố đi bộ, không cần bãi xe lớn, ưu tiên tốc độ.

Dưới đây là phân tích sâu hơn về từng yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm khách hàng:

Mục đích và nhu cầu mua sắm của khách hàng

Khách hàng bước vào Grocery store với tâm thế "đi chợ". Họ cầm theo danh sách dài, săm soi hạn sử dụng và so sánh giá cả từng đồng vì họ mua cho cả gia đình dùng trong nhiều ngày.

Ngược lại, khách hàng vào Convenience store để "giải quyết nỗi đau" tức thì (đói, khát, quên đồ dùng cá nhân). Lúc này, họ ít nhạy cảm về giá hơn nhưng cực kỳ khắt khe về tốc độ phục vụ.

Quy mô diện tích và số lượng hàng hóa

Grocery store yêu cầu diện tích lớn để đảm bảo độ sâu hàng hóa. Một bà nội trợ sẽ không quay lại nếu hôm nay bạn hết loại nước mắm họ quen dùng. Vì vậy, số lượng mã hàng (SKU) tại đây cực lớn.

Trong khi đó, với diện tích nhỏ (50-150m2), Convenience store buộc phải tối ưu hóa từng centimet kệ hàng. Chỉ những sản phẩm có vòng quay hàng tồn kho cực nhanh (High Turnover Rate) mới được phép xuất hiện.

Sự đa dạng về thương hiệu sản phẩm

• Grocery store: Là thiên đường của sự đa dạng. Cùng là bột giặt, bạn phải có từ OMO, Aba đến Surf, từ hương hoa hồng đến hương chanh. Khách hàng Grocery cần quyền được lựa chọn.
• Convenience store: Áp dụng quy tắc "Less is more". Họ thường chỉ chọn 1-2 thương hiệu dẫn đầu thị trường cho mỗi ngành hàng để tối ưu không gian.

Grocery store cung cấp đa dạng các thương hiệu sản phẩm

Sản phẩm

Cơ cấu sản phẩm phản ánh rõ nét mục đích phục vụ. Grocery store sống nhờ thực phẩm tươi sống và nguyên liệu nấu nướng. Đây là "nam châm" kéo khách quay lại mỗi ngày.

Ngược lại, "linh hồn" của Convenience store là đồ ăn nhanh và đồ uống. Bạn dễ dàng tìmthấy mì trộn, lẩu ly, cà phê mang đi - những món mang lại biên lợi nhuận cao nhất cho mô hình này.

Chiến lược về giá cả

Tại sao giá tại Grocery store thường rẻ hơn? Vì họ kinh doanh dựa trên sản lượng. Họ nhập sỉ số lượng lớn, chấp nhận biên lợi nhuận mỏng trên từng sản phẩm để bán được nhiều hàng.

Convenience store bán đắt hơn vì họ cộng thêm "chi phí tiện lợi". Khách hàng chấp nhận trả thêm 3.000đ - 5.000đ cho một chai nước để đổi lấy việc mua được nó lúc 2 giờ sáng hoặc ngay tại ngã tư đường mà không phải gửi xe.

Vị trí cửa hàng và tiện ích đậu xe

Grocery store thường tọa lạc trong khu dân cư nhưng yêu cầu mặt bằng phải đủ rộng để bố trí bãi đậu xe. Khách hàng của họ mua nặng, mua nhiều, họ không thể xách tay đi bộ xa được.

Convenience store lại bám sát các "nút thắt" giao thông, trường học, văn phòng. Chỗ đậu xe không cần quá rộng, chỉ cần đủ để tấp vào 5-10 phút mua nhanh rồi đi.

Tiềm năng kinh doanh mô hình grocery store

Dù các ông lớn bán lẻ hiện đại đổ bộ, Grocery store vẫn là "mạch máu" của thị trường Việt Nam. Sức mạnh của mô hình này nằm ở sự thấu hiểu địa phương. Chủ Grocery store biết rõ khu phố mình thích ăn loại gạo nào, nhãn hiệu sữa nào đang hot.

Sự linh hoạt trong nhập hàng và mối quan hệ thân thiết với khách hàng tạo nên một rào cản vô hình mà các chuỗi lớn khó xâm nhập. Lợi nhuận đến từ sự ổn định của dòng tiền tiêu dùng thiết yếu – thứ mà dù kinh tế suy thoái, người dân vẫn phải chi tiêu hàng ngày.

Ứng dụng Gamification để bứt phá doanh thu cho Grocery store

Thực tế cho thấy, Grocery store đang đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt. Đồng thời, khách hàng ngày càng ít trung thành khi họ đang có quá nhiều lựa chọn. Để giữ chân họ, chỉ "giá rẻ" là chưa đủ, cần phải có "trải nghiệm vui". Đó là lúc Gamification phát huy tác dụng. Woay gợi ý các kịch bản thực chiến đã được kiểm chứng hiệu quả:

• Vòng quay "Đi chợ trúng quà": Thay vì giảm giá trực tiếp làm giảm lợi nhuận, hãy cho khách hàng quay thưởng sau khi thanh toán hóa đơn đạt mức quy định (ví dụ 300.000đ). Phần thưởng là các sản phẩm tồn kho cần đẩy. Cảm giác "trúng thưởng" luôn gây nghiện hơn là "được giảm giá".
• Minigame Săn Voucher giờ vàng: Dùng game để điều hướng hành vi khách hàng. Nếu cửa hàng thường vắng khách lúc 13h-15h chiều, hãy tung ra một minigame trên Zalo OA. Người chiến thắng sẽ nhận voucher chỉ có hiệu lực áp dụng trong khung giờ vắng khách đó.
• Tích điểm đổi quà thăng hạng: Biến việc mua sắm thành hành trình thú vị. Khách hàng tích điểm để "nuôi" một nhân vật ảo hoặc trồng cây. Khi nhân vật lớn, họ nhận được giỏ quà thực tế tại cửa hàng. Điều này tạo ra sự gắn kết cảm xúc giữ khách hàng ở lại lâu dài.

Woay cung cấp đa dạng các loại game 

Việc phân biệt rõ Grocery và Convenience store giúp bạn chọn đúng chiến lược hàng hóa và giá cả. Nhưng để chiến thắng trong thời đại này, việc nâng cấp trải nghiệm mua sắm bằng công nghệ như Gamification mới là chìa khóa để biến khách hàng vãng lai thành khách hàng trung thành. Woay hy vọng những phân tích chuyên sâu trên sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn cho kế hoạch kinh doanh của mình.